50 שנה למחקר מומנטום ('יד חמה') בספורט: התפתחות, תאוריה וממצאים אמפיריים עדכניים

50 שנה למחקר מומנטום ('יד חמה') בספורט: התפתחות, תאוריה וממצאים אמפיריים עדכניים

איליה מורגולב, שמחה אבוגוס, מיכאל בר-אלי

מומנטום הוא מושג שחוקרים במדעי ההתנהגות והחברה שאלו ממדע הפיזיקה. הספרות בנושא מומנטום היא רחבה ומגוונת וכוללת מאמרים בנושא ספורט, שיווק, ניהול, ניירות ערך, קוגניציה ומדעי המדינה. השימוש הנרחב (ולעיתים גם לא ביקורתי) שהמושג זכה לו בתחומים השונים יצר מצב שבו אין הגדרה ברורה למנגנונים תאורטיים של מומנטום, והמכנה המשותף לחוקרים מהדיסציפלינות השונות הוא רציפות (streakiness). אכן, מחירי מניות, דירוגי תמיכה במתמודדים לנשיאות, ציוני תלמידים ותוצאות משחקי כדוריד עשויים כולם להפגין מידה מסוימת של מתאם סדרתי – קשר סטטיסטי בין ערכי העבר לערכי הווה בסדרת נתונים. המושג מומנטום מתייחס בפרט למצב שבו הצלחה מולידה עוד הצלחה. מטרת המחקר הנוכחי היא "לעשות סדר" במחקר רב-תחומי של תופעת המומנטום ולהתייחס לידע הקיים כיום באשר למומנטום בספורט. בין היתר נסקור בעבודה זו שורה של ממצאים עדכניים שאיששו את קיומו של מומנטום בתחרויות ספורט, ונאחד תחת קורת גג אחת שלושה מנגנונים תאורטיים המסבירים כיצד "הצלחה מולידה הצלחה": (א) תגובות פיזיולוגיות הורמונליות למצבי ניצחון והפסד בקרב בעלי חיים; (ב) התנהגות (תקשורת) בלתי-מילולית; (ג) משתנים פסיכולוגיים.

50 years of momentum (hot hand) research in sports: Development, theory and current evidence

E. Morgulev, S. Avugos, M. Bar-Eli

Momentum, a concept originating in physics, has been extensively explored by researchers in behavioral and social sciences. The literature on momentum is extensive and diverse, encompassing studies on sports, marketing, management, finance, cognition, and political science. Yet despite its extensive (and at times, uncritical) application across fields and disciplines, consensus and clear definitions are lacking as to the underlying theoretical mechanisms of momentum, with streakiness serving as the sole common ground among researchers. Indeed, stock prices, presidential candidates' approval ratings, students' grades, and handball game outcomes may all display a certain degree of serial correlations – i.e., a statistical relationship between past and present values within a data series. Specifically, the concept of momentum refers to a phenomenon where success breeds more success. The aim of the current research is to enhance clarity in the multidisciplinary study of the momentum phenomenon, while highlighting the current state of knowledge regarding momentum in sports. This paper will review recent findings that confirm the existence of momentum in sports competitions, and will unify three theoretical mechanisms that explain how "success breeds success": (a) physiological responses to victory and defeat; (b) non-verbal behaviors (i.e., communications); and (c) psychological factors.

50 عامًا من أبحاث الزخم ("اليد الساخنة") في الرياضة: التطوير، النظرية والنتائج التجريبية الحديثة

إليا مورجولوف، سيمحا افوجوس، ميخائيل بار إيلي

الزخم هو مفهوم استعاره الباحثون في العلوم السلوكية والاجتماعية من العلوم الفيزيائية. الأدبيات المتعلقة بالزخم واسعة ومتنوعة وتتضمن مقالات عن الرياضة والتسويق والإدارة والأوراق المالية والمعرفة والعلوم السياسية. إن الاستخدام المكثف (وغير النقدي في بعض الأحيان) الذي اكتسبه هذا المفهوم في مختلف المجالات قد أنشأ وضعا بحيث لا يوجد تعريف واضح للآليات النظرية للزخم، والقاسم المشترك للباحثين من مختلف التخصصات هو التعقيد. والواقع أن أسعار الأسهم، وتقييمات الدعم للمرشحين الرئاسيين، ودرجات الطلاب، ونتائج كرة اليد، ربما تظهر جميعها درجة ما من الارتباط التسلسلي ــ العلاقة الإحصائية بين القيم الماضية والحالية في سلسلة من البيانات. يشير مفهوم الزخم بشكل خاص إلى الموقف الذي يولد فيه النجاح المزيد من النجاح. الغرض من هذا البحث هو "تنظيم" الدراسة متعددة التخصصات لظاهرة الزخم والإشارة إلى المعرفة الحالية المتعلقة بالزخم في الرياضة. ومن بين أمور أخرى، سنستعرض في هذا العمل سلسلة من النتائج الحديثة التي أكدت وجود الزخم في المنافسات الرياضية، وسنجمع تحت سقف واحد ثلاث آليات نظرية تشرح كيف "النجاح يولد النجاح": (أ) الاستجابات الفسيولوجية الهرمونية لمواقف الفوز والخسارة بين الحيوانات؛ (ب) السلوك غير اللفظي (التواصل)؛ (ج) المتغيرات النفسية.